Het gevaar van de taal niet spreken

“Erg hè?”

Met een lachje. “Ik spreek de taal niet. Ik had me wel opgegeven voor les. Maar het kwam nooit uit “

Pauze van 7 seconden.

 “Nou ja. We redden ons wel“

Klassiek onderdeel van het televisieprogramma Ik Vertrek. Mensen die in een land gaan wonen en niet zullen kunnen praten met hun buren. Met de klusjesman. Of de burgemeester die ze een vergunning moet geven.

 Niet zo handig

De kijker thuis op de bank vindt het dom. De landverhuizer zelf eigenlijk ook. Maar het komt zo vaak voor dat het op een prominente plek in de Ik-Vertrek-Bingo staat.

Uh ooooh…. BINGO!

Wat volgt is gênant. Het komt niet goed. En terecht. Het is ondenkbaar dat je je, zonder duidelijke communicatie, kunt redden in het leven. Je maakt het anderen simpelweg té moeilijk om je te helpen.

Eigenlijk zijn de meeste mensen net zo onwetend

Dag in dag uit zien we film, televisie, reclamespots, wachtkamervideo, Youtubefilms, promotievideo’s, informatieve programma’s, journaals en clips. Gemaakt om ons te beïnvloeden. Iets te laten voelen, denken, doen.

In een eigen taal: die van bewegend beeld met geluid

Dé plek van acteurs, trucage, montage. Van emoties opwekken, binden, verkopen, jou tot fan maken. En wie kijkt er op die manier naar?

Bijna niemand

We weten het wel. Je moet niet alle reclame geloven. Ja duh. Maar hoe het werkt?

Het mooie van bewegend beeld met geluid, video en film dus, is ook het nare ervan:

als het goed gedaan is, dan raakt het je. Wie is zich dan nog bewust van de trucs en het vakmanschap die zijn ingezet om jou iets te laten voelen? Die trucs zijn er ook voor geschreven tekst.

Zat.

Cialdini schreef er over. Internetmarketeers spreken en masse over krokodillenbrein, banaan, schaarstetactiek en vroege-vogelkortingen. We zien het mensen toepassen. We weten dat het werkt.

Maar dat is peanuts vergeleken met de propagandamachine die video en film heet

Niets.

Want lezend zijn we sterker dan kijkend. Misschien trappen we er in. Maar wel bewust. Met enige verbazing over onszelf. Kijkend zijn we weekdieren. Overgeleverd. Met de hoop in het hart dat ze ons goed behandelen, die makers. En gelukkig doen ze dat ook vaak.

Als je niet weet wat er gebeurt heb je zelf het stuur niet in handen

En dan word je op een veel ingrijpender manier gemanipuleerd. Dus sta je op een dag een potje mosterd te kopen zonder dat je weet waarom. En dat is nog de onschuldige variant.

Leren hoe je zelf een video maakt is ingrijpend

Je raakt een stukje onschuld kwijt. Je kijkt nooit meer hetzelfde naar de televisie. Want dan weet je hoe ze het maken. En dan maken ze jou dus niks meer.

Wel jammer, dat je niet meer in snikken uitbarst als de muziek start. Dat je niet meer stemt op de partij wiens spotje je per ongeluk ziet.

Terzijde: de spotjes van politieke partijen in Nederland zijn eigenlijk zonder uitzondering zo slecht dat ik denk dat niemand daar in trapt. Die zijn blijkbaar gemaakt door mensen die analfabeet zijn op gebied van beeld. Of de kijker minachten. Maar dat dus: geheel terzijde.

Het is niet erg om mee te leven

met wat je ziet, op tv, in de bioscoop, op je ipad. Maar het is wel slim om stil te staan bij het feit dat ze wat van je willen, die makers. En dat ze op je gemoed werken, je hart, je tranen. En niet op je hoofd.

Is het roekeloos om de taal van bewegend beeld niet te kennen?

Ik vind van wel.

En het is ook zonde. Omdat je het, als je het wel weet, ook kunt gebruiken. Voor de dingen die ik net beschreef. Ga ik dat in mijn eentje oplossen?

Neu.

Maar ik doe er wel iets aan.

Met de Videovakvrouw Filmschool. Een klein beginnetje. Een hoger doel.

photo credit: Marco Nedermeijer via photopin cc